Phân tích toàn diện L1 Blockchain Story được thiết kế đặc biệt cho quyền sở hữu trí tuệ

Story là một Blockchain Layer 1 được thiết kế đặc biệt cho quyền sở hữu trí tuệ, kết hợp ưu điểm của EVM và Cosmos SDK, tương thích 100% với EVM, đồng thời đã được tối ưu hóa sâu sắc ở tầng thực thi, có khả năng xử lý nhanh chóng và hiệu quả các cấu trúc dữ liệu phức tạp như quyền sở hữu trí tuệ.

Tài sản trí tuệ (IP Assets or IPA)

IPA là dữ liệu siêu quyền sở hữu trí tuệ có thể lập trình trên Story. Nói một cách đơn giản, IPA được cấu thành từ một NFT theo tiêu chuẩn ERC-721 và một tài khoản gắn liền với token theo tiêu chuẩn ERC-6551 (TBA). Trong đó, NFT đại diện cho tài sản trí tuệ (IP), TBA là một hợp đồng độc lập gắn liền với tài sản trí tuệ, được sử dụng để kiểm soát quyền tương tác với mô-đun Story hoặc lưu trữ dữ liệu liên quan đến tài sản trí tuệ.

Mặc dù tài sản IP sử dụng tiêu chuẩn NFT ERC-721, nhưng dữ liệu mà nó chứa là một cấu trúc dữ liệu hoàn chỉnh, chuyên dụng cho tài sản IP.

Trong tài sản IP có một số thuộc tính được định nghĩa sẵn, chẳng hạn như relationships, thuộc tính này có 40 loại định nghĩa khác nhau trong Story, được sử dụng để đối phó với các tình huống khác nhau của mối quan hệ thuộc sở hữu IP.

IP Tài khoản là gì (IP Account)

Tài khoản IP là tài khoản EOA liên kết với IP được thực hiện thông qua tiêu chuẩn ERC-6551, chi tiết cụ thể có thể tham khảo EIP-6551.

Tài khoản IP chủ yếu thực hiện hai chức năng:

1. Lưu trữ dữ liệu liên quan đến IP: bao gồm thông tin quyền sở hữu của siêu dữ liệu và tài sản liên quan (chẳng hạn như token cấp phép hoặc token bản quyền phát sinh từ IP đó).

2. Hỗ trợ các mô-đun sử dụng những dữ liệu này: Những mô-đun này tương tác với tài khoản IP và thêm cũng như lưu trữ dữ liệu cho nó. Ví dụ, chức năng của các mô-đun như cấp phép, chia sẻ doanh thu/tiền bản quyền, trộn tác phẩm, giải quyết tranh chấp IP, v.v. đều phụ thuộc vào khả năng lập trình của tài khoản IP.

Thiết kế mô-đun của IPA và các mô-đun cốt lõi hiện có

Do sự tồn tại của tài khoản IP, tài sản IP không chỉ có thể lưu trữ dữ liệu liên quan đến IP, mà còn có thể tương tác với các loại mô-đun thông qua giao diện tiêu chuẩn ERC-165. Bất kỳ người dùng nào cũng có thể tự tùy chỉnh phát triển mô-đun, đồng thời Story đã định nghĩa 4 mô-đun cốt lõi, cụ thể là:

Mô-đun cấp phép (Licensing Module)

Mô-đun ủy quyền cho phép người dùng tạo một ủy quyền từ mẫu ủy quyền (tức là Programmable IP License, PIL) và gắn nó vào tài sản IP. Các điều khoản ủy quyền được định nghĩa bởi ủy quyền này giới hạn cách mà người khác có thể sử dụng IP của bạn để phát triển thương mại hoặc hợp tác sáng tạo. Nếu tài sản IP được gắn với các điều khoản ủy quyền, bất kỳ ai cũng có thể đúc một token ủy quyền từ đó, token này sẽ là giấy phép sử dụng tác phẩm đó và bị ràng buộc bởi các điều khoản ủy quyền. Điều này sẽ thiết lập mối quan hệ cha-con giữa các tài sản IP, từ đó kích hoạt các chức năng như luân chuyển tiền bản quyền tự động thông qua mô-đun tiền bản quyền.

Mô-đun bản quyền (Royalty Module)

Mô-đun bản quyền định nghĩa cách thu nhập chảy giữa tài sản IP cha và tài sản IP con. Dưới đây là hai kịch bản lưu chuyển thu nhập phổ biến, các bài viết sau sẽ phân tích các trường hợp thực tế trong các tình huống ứng dụng khác nhau:

• Đúc token ủy quyền: Khi đúc token ủy quyền từ tài sản IP, có thể cần phải thanh toán phí đúc. Khi ai đó (mong muốn đăng ký tác phẩm phái sinh hoặc chỉ giữ ủy quyền) thanh toán phí này, doanh thu sẽ chảy lên trên chuỗi.
• Thưởng trực tiếp: Nếu ai đó gửi thu nhập trực tiếp đến một tài sản IP nào đó, thu nhập đó cũng nên chảy ngược lên chuỗi.

Mô-đun tranh chấp (Dispute Module)

Mô-đun tranh chấp cung cấp cho người dùng một phương pháp để đưa ra và giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài. Các thành phần chính của hệ thống trọng tài bao gồm:

• Chính sách trọng tài: Chính sách trọng tài là một tập hợp các quy tắc, quy trình và thực thể, những yếu tố này cùng nhau xác định kết quả của tranh chấp. Hiện tại, chính sách trọng tài duy nhất được hỗ trợ là chính sách trọng tài UMA.
• Trừng phạt trọng tài: chỉ hậu quả xảy ra khi tài sản IP bị "đánh dấu". Tài sản IP chỉ được coi là "đánh dấu" trong trường hợp tranh chấp được xác định là đúng. Một khi bị đánh dấu, tài sản IP sẽ không thể đúc token ủy quyền, liên kết với bất kỳ tài sản cha nào, nhận thu nhập bản quyền và không thể sử dụng tất cả các quyền ủy quyền hiện có.
• Đánh dấu: Story đã thiết lập 4 loại đánh dấu, có thể được sử dụng để đánh dấu tài sản tranh chấp, bao gồm: đăng ký vi phạm (tức là đăng ký tài sản IP đã tồn tại), sử dụng vi phạm (sử dụng không đúng cách quyền hạn của tài sản IP), thanh toán vi phạm và vi phạm tiêu chuẩn nội dung.

Mô-đun phân nhóm (Grouping Module)

Mô-đun nhóm hỗ trợ tạo và quản lý tài sản IP nhóm, đồng thời cung cấp chức năng hồ bơi bản quyền cho nhóm đó.

Khám phá đổi mới trong ứng dụng tài sản IP

Sau khi hiểu rõ các đặc điểm cơ bản và các mô-đun của tài sản IP, chúng ta tự nhiên nhận ra những lợi thế của Story. Tài sản IP có thể giúp các nhà sáng tạo nội dung dễ dàng xây dựng một đế chế bản quyền được bảo vệ bởi hợp đồng thông minh và mạng lưới phi tập trung; trong khi tất cả các quyền sở hữu trí tuệ của các nhà sáng tạo nội dung được bảo vệ, họ vẫn có thể tham gia vào nhiều hoạt động tài chính phái sinh. Vì vậy, hãy cùng nhau động não xem chúng ta có thể làm những gì trên Story?

Phát hành tài sản IP và đặc điểm tài sản IP

Blockchain đã trao quyền phát hành tài sản một cách bình đẳng cho mọi người, Story đã thiết kế một cấu trúc tài sản hoàn chỉnh và các mô-đun thực thi để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của mọi người, đồng thời cung cấp một khung chức năng toàn diện cho việc đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, ứng dụng, xác định quyền, và luân chuyển tiền bản quyền.

Bạn có còn nhớ những bất ngờ và niềm vui mà BAYC và Azuki đã mang lại cho cộng đồng tiền điện tử vào năm đó không? Cộng đồng tiền điện tử đã từng đau đầu nghĩ ra đủ loại phương án để tăng cường giá trị cho NFT mà mình sở hữu, hãy để chúng ta minh họa trực tiếp qua trường hợp nếu BAYC phát hành trên Story, sẽ là tình huống như thế nào?

Nếu BAYC trên Story

Đầu tiên, với tư cách là chủ sở hữu IP BAYC, Yuga Lab có thể đăng ký BAYC trên Story để trở thành tài sản trí tuệ tức là IPA. Sau khi đăng ký, có thể thiết lập các mẫu cấp phép khác nhau (PIL) cho BAYC, để ràng buộc các giới hạn cụ thể khi sử dụng IP BAYC trong các tình huống khác nhau.

Thứ hai, mô-đun bản quyền của IP BAYC sẽ gắn với 100 triệu mã thông báo bản quyền (Royalty Tokens), đây là một mã thông báo tiêu chuẩn ERC20, chức năng chính là có thể chia sẻ thu nhập tương ứng từ kho bản quyền của IP BAYC.

Cuối cùng, với tư cách là nhà phát hành IPA, Yuga Lab có thể phát hành sản phẩm cụ thể đầu tiên sử dụng IP BAYC, đó là Bộ sưu tập BAYC 10K, tức là 10.000 NFT hình dạng khác nhau của khỉ. Tất nhiên, bộ NFT này được phát hành thông qua việc đúc token được ủy quyền của BAYC, Yuga Lab có thể quy định trong sự ủy quyền này rằng tất cả doanh thu từ các sub-IP sẽ có 5% (có thể thiết lập) chảy vào kho bạc của BAYC.

Qua hình trên có thể thấy, Story đã thiết kế một hệ thống cấp phép và thu phí bản quyền hoàn chỉnh cho tài sản IP, trong hệ thống này, người nắm giữ tài sản IP hầu như không cần tốn thêm sức lực vào vấn đề cấp phép và doanh thu bản quyền. Tương tự, trong hệ thống này, có một số logic thương mại và cơ hội giao dịch mà trước đây trong ngành công nghiệp Blockchain không tồn tại, hoặc nói cách khác là khó đánh giá, dưới đây chúng ta sẽ lần lượt giải thích.

1. Doanh thu bản quyền tài sản IP: BAYC với tư cách là IP cha, mở quyền cho nhiều dòng sản phẩm hoặc những người sáng tạo có ý định sáng tác dưới thương hiệu BAYC. Dù là dòng sản phẩm hay các nhà sáng tạo khác cũng cần phải đúc token quyền, phí đúc token quyền là doanh thu trực tiếp từ tài sản IP cha.

2. Doanh thu bản quyền từ tài sản IP: BAYC là IP cha, các token bản quyền liên kết có thể trích xuất toàn bộ doanh thu từ IP của nó. Doanh thu chính từ kho doanh thu đến từ phí đúc token cấp phép IP và các nguồn thu từ IP con (phí đúc token cấp phép IP con và doanh thu trực tiếp).

3. Giao dịch token ủy quyền của tài sản IP: Đối với một IP nổi tiếng, giá đúc của token ủy quyền cũng như giá lưu thông trên thị trường thứ cấp có thể là một khoản chi phí lớn. Hơn nữa, đây là một loại token hoàn toàn hữu ích, đối với IP nổi tiếng, có thể xảy ra tình trạng cầu vượt cung.

4. Giao dịch token bản quyền tài sản IP: Token bản quyền của tài sản IP trực tiếp được hưởng doanh thu phân chia tương ứng của tài sản IP, thị trường có thể ước lượng rõ ràng doanh thu tương ứng của IP, từ đó phản ánh kịp thời trên giá token bản quyền, đồng thời giá token bản quyền cũng tồn tại việc đầu cơ kỳ vọng.

Khi tài sản IP được thực hiện quyền hạn và luân chuyển bản quyền rõ ràng dưới Story, chúng ta tự nhiên sẽ nghĩ đến việc giao dịch tài sản IP sẽ trở nên đa dạng hơn.

Giao dịch tài sản IP

Trong thế giới DeFi mà chúng ta đã có, đã hình thành những đường đua rất rõ ràng, mỗi loại có những ưu điểm riêng, chẳng hạn như một sàn giao dịch là người dẫn đầu trong DEX, một nền tảng là người dẫn đầu trong NFT Marketplace, một nền tảng là người dẫn đầu trong giao dịch token Yield. Mặc dù trong Story, hình thức tài sản giao dịch không có sự thay đổi căn bản, vẫn là ERC20 và ERC721, nhưng nền tảng của token bản thân đã có những thay đổi lớn.

Ví dụ như token bản quyền của các tài sản IP nổi tiếng. Chỉ cần đế chế thương mại của IP đó có thể tiếp tục phát triển mạnh mẽ, thì tất cả phí cấp phép và bản quyền phát sinh từ tiêu dùng trực tiếp sẽ chảy vào kho tiền thu nhập của IP gốc, thì token bản quyền của IP gốc đó sẽ có logic đầu cơ rõ ràng. Vậy liệu chúng ta có thể tưởng tượng, giống như phần mềm giao dịch cổ phiếu trong đời thực, sẽ có một DEX như vậy, hiển thị rõ ràng tình hình thu nhập của token bản quyền và dự đoán thu nhập trong tương lai cho các nhà giao dịch, vì tất cả các dữ liệu này đều có thể kiểm tra và truy xuất trên chuỗi.

Các token ủy quyền của tài sản IP nổi tiếng cũng sẽ trở thành đối tượng được thao túng mới. Token ủy quyền có thể xuất hiện hai trường hợp thao túng: một là số lượng token ủy quyền có hạn, trường hợp khác là độ nổi tiếng và doanh thu của tài sản IP dần tăng lên, giá trị của token ủy quyền cũng không ngừng tăng. Vì token ủy quyền là token theo tiêu chuẩn ERC721, nên trên các nền tảng giao dịch token ủy quyền, người dùng cũng sẽ có xu hướng sử dụng các nền tảng giao dịch có khả năng phản ánh thông tin cơ bản của token ủy quyền.

Tiến xa hơn, nếu token bản quyền của tài sản IP và token ủy quyền đều có logic giao dịch dựa trên dòng tiền tương lai, thì những token này có thể được tách ra thành PT (Principal Token) và YT (Yield Token) để giao dịch.

Tài sản IP thế chấp

Trong thế giới DeFi, có một lĩnh vực mà bạn chắc chắn không thể bỏ qua, đó là thế chấp tài sản và cho vay. Một nền tảng cho vay đang nắm giữ vị trí vững chắc với 21 tỷ đô la TVL, trong đó hơn 85% tài sản là token ETH.

Quay trở lại thế giới tài sản IP, liệu tài sản IP có thể được sử dụng để thế chấp vay mượn không? Token ủy quyền và token bản quyền có thể cũng được sử dụng để thế chấp vay mượn không? Tôi nghĩ câu trả lời là chắc chắn.

Trong thế giới thực, chúng ta đã thấy vô số trường hợp, tài sản IP được sử dụng để thế chấp vay mượn. Ví dụ, vào năm 2009, một công ty đã thực hiện thế chấp IP của Marvel để phát triển phim trong tương lai và nhận được khoản vay 525 triệu USD từ một ngân hàng. Các tiêu chí đánh giá chính trong việc tài trợ thế chấp IP bao gồm: hiệu suất thương mại lịch sử của IP, cơ sở khán giả và mức độ công nhận trên thị trường, tiềm năng phát triển và chuyển đổi trong tương lai, vòng đời và tính bền vững của IP, môi trường ngành và triển vọng thị trường, v.v. Trên Story, hiệu suất của tài sản IP hoàn toàn minh bạch và có thể truy nguyên, điều này giảm bớt độ khó trong việc đánh giá tài trợ thế chấp IP, do đó có lý do để tin rằng, vay mượn tài sản IP sẽ trở thành cốt lõi của IPFi mà Story đã đề cập.

nhiều

Các ví dụ trên chỉ là phần nổi của tảng băng trong ứng dụng sinh thái Story, nhiều trường hợp sử dụng sinh thái khác có thể tham khảo trong tài liệu chính thức.

![Toàn cảnh phân tích L1 Blockchain Story được thiết kế đặc biệt cho sở hữu trí tuệ](